شاید برایتان عجیب باشد که بدانید در سال‌های اخیر سرچ انگلیسی «روش‌های کسب درآمد توسط گالری‌ها» تقریبا برابر با سرچ انگلیسی «روش‌های کسب درآمد توسط هنرمندان» است! این نشان از این دارد که در دنیا افراد زیادی در صدد تاسیس گالری و شروع فعالیت به عنوان یک گالری‌دار هستند. بسیاری از افرادی که می‌خواهند به حرفه گالری‌داری ورود کنند فارغ‌التحصیل رشته‌های مرتبط هنری مثل موزه‌داری، تاریخ هنر، مدیریت هنر، هنرگردانی، اقتصاد هنر و… هستند اما اگر تجربه کار در گالری‌ها را نداشته باشند تصور می‌کنند که با تاسیس یک گالری می‌توانند راه صد ساله را یک‌شبه طی کنند و موفقیت و ثروت زیادی به دست آورند. واقعیت این حرفه اما چیز دیگری‌ست و با رویاها زمین تا آسمان فاصله دارد.
برای مدیریت گالری یا گالری‌دار بودن باید در کنار یک برنامه‌ریزی منظم و دقیق، صبور و باحوصله بود و همچون کارآفرینان در سایر زمینه‌ها، آهسته و پیوسته پیش رفت. از لحاظ اقتصادی، یک گالری می‌تواند بسیار سودده یا حتی ضرررسان باشد. موفقیت تجاری یک گالری هنری بستگی مستقیمی به مدیر و سپس کارکنان گالری دارد. در این مطلب می‌خواهم در مورد روش‌های کسب درآمد توسط گالری‌های هنری صحبت کنم. روش‌های مختلفی برای کسب درآمد از گالری‌ها وجود دارد و انتخاب هرکدام از این روش‌ها به تفکرات، نگرش و حتی سلیقه شخص گالری‌دار وابسته است. شخص گالری‌دار باید تصمیم بگیرد که در گالری خود از کدام روش‌های معمول کسب درآمد می‌خواهد استفاده کند یا این که برای اجرای ایده‌های تازه و خلاقانه برای کسب درآمد در گالری خود ریسک‌پذیر است یا خیر. ایده‌های خلاقانه بستگی به خلاقیت ذهن گالری‌دار یا مشاور او دارد اما روش‌های معمول بسیاری برای کسب درآمد از گالری‌ها وجود دارد که در این مطلب می‌خواهم به معرفی و توضیح مختصر در مورد برخی از این روش‌ها بپردازم.
چند روش معمول برای کسب درآمد از گالری هنر
- کمیسیون یا درصد فروش
- اجاره نمایشگاه
- برگذاری رویدادهای هنری و ادبی
- فروشگاه در گالری
- کافه در گالری
- خدمات جانبی
- فروشگاه آنلاین
۱. کمیسیون یا درصد فروش
واضح‌ترین منبع درآمد گالری‌های هنر، کمیسیون یا درصدی است که از فروش آثاری هنری دریافت می‌کنند. گالری‌ها نمایشگاه‌های گروهی یا انفرادی از هنرمندان مختلف برگذار می‌کنند و در ازای فروش هر اثر، درصدی از قیمت فروش آن را برای خود برمی‌دارند. مقدار این کمیسیون یا درصد، هیچ استاندارد خاصی ندارد اما گالری‌دارها معمولا بین ۴۰ تا ۵۰ درصد قیمت فروش آثار را برای خود برمی‌دارند. این مبلغ می‌تواند ۱۰ درصد یا حتی ۷۰ درصد باشد. هر گالری‌دار قوانین و شرایط همکاری با گالری خود را خودش مشخص می‌کند و هنرمندان متقاضی برگذاری نمایشگاه، با بررسی شرایط گالری‌های مختلف در نهایت بهترین مورد را به عنوان میزبان نمایشگاه خود برمی‌گزینند. میزان کمیسیون فروش بستگی به اعتبار گالری و اعتبار هنرمند متقاضی برگذاری نمایشگاه دارد. گالری‌ها و به‌ویژه گالری‌های شناخته‌شده و معتبر، معمولا از هنرمندان ناشناس کمیسیون بیشتری نسبت به هنرمندان شناخته‌شده درخواست می‌کنند.
۲. اجاره نمایشگاه
در دو دهه اخیر تعداد گالری‌هایی که برای برگذاری نمایشگاه هزینه ورودی می‌گیرند رو به افزایش بوده و اکنون بیش از ۷۰ درصد گالری‌های دنیا مبلغی را به عنوان اجاره نمایشگاه تعیین کرده‌اند. مبلغ اجاره نمایشگاه با مبلغ کمیسیون رابطه عکس دارد، یعنی هرچقدر که مبلغ اجاره نمایشگاه بالاتر باشد، مبلغ کمیسیون یا همان درصد فروش پایین‌تر است. گالری‌دارها با مشخص کردن مبلغی به عنوان اجاره نمایشگاه، ریسک کسب درآمد خود از فقط فروش آثار را پایین می‌اوردند. چراکه اگر یک نمایشگاه هیچ فروشی نداشته باشد، برگذاری آن برای گالری‌دار عملا ضرر بوده است. به همین دلیل، گالری‌دار با دریافت مبلغی از هنرمند به عنوان اجاره نمایشگاه، ریسک ضرر خود را پایین می‌آورد.
۳. برگزاری رویدادهای هنری و ادبی
رویدادهایی مثل رونمایی از کتاب، ورکشاپ هنر، گفتوگوهای فلسفی یا حتی کنسرت‌های کوچک از جمله مواردی هستند که گالری‌های هنر می‌توانند از آنها میزبانی کنند. گالری‌ها برای میزبانی از چنین رویدادهایی مبلغی را از برگذارکننده رویداد دریافت می‌کنند. همچنین امکان بلیط‌فروشی برای برگذاری این رویدادها نیز وجود دارد و بخشی از درآمد حاصل از فروش بلیط به گالری تعلق می‌گیرد.
۴. فروشگاه در گالری
اغلب گالری‌ها شامل اتاق کوچکی به عنوان فروشگاه هستند و در آن انواع محصولات هنری همچون پوستر، کارت پستال، کتاب، بروشور، اکسسوری‌های هنری و… برای فروش قرار داده‌اند. مراجعه‌کنندگان به گالری‌ها می‌توانند از فروشگاه گالری بازدید و محصولات متنوع آن را تهیه کنند. از پرفروش‌ترین محصولاتی که در فروشگاه گالری‌ها وجود دارد می‌توان به کاتالوگ نمایشگاهی که اکنون در این گالری در حال برگذاری است اشاره کرد. بازدیدکنندگانی که از نمایشگاه درحال‌برگذاری راضی هستند، قطعا تمایل دارند کاتالوگ آن نمایشگاه را خریداری کنند.
۵. کافه در گالری
اگر یک گالری از محیط نسبتا بزرگی برخوردار باشد، بخشی از آن را می‌توان به عنوان یک کافه استفاده کرد. گالری‌ها معمولا کافه خود را در حیاط یا تراس ساختمان خود برپا می‌کنند و این امکان را برای بازدیدکنندگان از گالری فراهم می‌آورند که در محیطی آرام و هنری، به صرف نوشیدنی و خوراکی‌های مختلف مشغول شوند. کافه در کنار فروشگاه، از درآمدزاترین بخش‌های یک گالری هنری است.
۶. خدمات جانبی
گالری‌های هنر می‌توانند خدمات جانبی از جمله مشاوره‌های هنری در مورد خرید آثار، سرمایه‌گذاری در هنر، معرفی هنرمند جهت سفارش آثار هنری و… به مخاطبان خود ارائه دهند و از طریق این خدمات نیز درآمد داشته باشند. ارائه خدمات جانبی می‌تواند سود بسیاری را برای گالری به همراه داشته باشد و گالری‌دارها نباید از آن غافل باشند.
۷. فروشگاه آنلاین
در عصر حاضر که عصر تکلونوژی است، برای گالری‌ها داشتن یک وبسایت و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گالری‌ها از طریق فعالیت‌های آنلاین نه‌تنها می‌توانند آثار هنری به فروش برسانند، بلکه می‌توانند حق کپی رایت تصاویر این آثار را نیز برای فروش قرار دهند و از طریق آن درآمد داشته باشند. طبیعتا بخشی از فروش کپی رایت تصاویر آثار هنرمندان متعلق به خود هنرمندان است و باقی آن به گالری تعلق دارد.
جمع‌بندی
به طور کلی باید گفت که گالری‌دار بودن شغل پردرآمدی نیست و بسیاری از گالری‌هایی که پشتوانه مالی خوبی ندارند، پس از مدت کوتاهی از آغاز فعالیتشان، مجبور به تعطیل کردن کسب و کار خود می‌شوند. همان‌طور که در ابتدای این مطلب گفته شد، موفقیت در این شغل یا حرفه نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، اجرای منظم برنامه‌ها و البته صبر و حوصله فراوان است. حتی اگر پشتوانه مالی هم داشته باشید، در صورتی که برنامه‌ریزی خوبی برای کار خود نکنید یا برنامه‌ریزی خود را به صورتی منظم اجرا نکنید، قطعا با شکست مواجه خواهید شد. اغلب گالری‌دارهای قدیمی و موفق، در یک مورد اشتراک نظر دارند: در حرفه گالری‌داری اگر ۵ سال دوام بیاورید، به سراشیبی موفقیت خواهید افتاد.
